POVEZANOST SOCIJALNE KOMPETENTNOSTI DECE PREDŠKOLSKOG UZRASTA SA PRIHVATANJEM U GRUPI I ANTISOCIJALNIM PONAŠANJEM

Bočna strana članka

PDF
Objavljeno Nov 10, 2017
DOI https://doi.org/10.19090/zop.2016.25.41-56

Glavni sadržaj članka

Jasmina U. Klemenović Stanislava Marić Jurišin Jelena Nikolić

Apstrakt

Tokom prvih godina života dete uspostavlja različite socio-emocionalne odnose koji oblikuju njegov psiho-socijalni razvoj. Pored prihvatanja od strane članova porodice, u socijalizaciji deteta od posebnog značaja su odnosi i prihvaćenost od strane vršnjaka. Socijalno kompetentno dete koristi različite podsticaje iz okoline, kao i svoje lične veštine i interesovanja, za učestvovanje u zajednici kojoj pripada. Razvoj i učenje deteta značajno su otežani ukoliko podsticaji za interakcijom izostaju ili duže vreme bivaju ometani neadekvatnim ponašanjem deteta i/ili vršnjačkim neprihvatanjem. Sa namerom da se preventivno deluje, dizajnirano je istraživanje u pet pripremnih grupa jedne predškolske ustanove u Vojvodini. Cilj istraživanja bile su veze između socijane kompetentnosti dece (N=120) i prihvaćenosti u grupi vršnjaka, te njihove sklonosti ka antisocijalnom ponašanju. Nalazi dobijeni skaliranjem i sociometrijom pokazuju da se predškolci međusobno značajno razlikuju u prihvaćenosti, socijalnom i antisocijanom ponašanju, pri čemu je uspostavljena značajna pozitivna korelacija između socijalne kompetentnosti i broja godina provedenih u ustanovi, dok su devojčice procenjene kao prihvaćenije i kompetentnije. Primećena je i značajna negativna povezanost između odbijanja i socijalne kompetentnosti kod dečaka, te antisocijalnog ponašanja i procenjene kompetentnosti dece među predškolcima ukupno, bez obzira na pol. Ustanovljeno je da antisocijalno ponašanje nije značajnije povezano sa brojem godina provedenih u ustanovi. Omogućavanje podsticajnih uslova za jačanje socijalne kompetentnosti i rano identifikovanje dece kojoj je potrebna dodatna podrška za uspostavljanje i građenje odnosa sa vršnjacima temeljni su zadaci svih koji su u kontaktu sa decom predškolskog uzrasta, posebno onih koji deluju u okviru predškolskih ustanova.

Detalji članka

Broj časopisa
Br. 25 (2016)
Sekcija
Članci
Biografije autora

Jasmina U. Klemenović

Univerzitet u Novom Sadu, Filozofski fakultet

Stanislava Marić Jurišin

Univerzitet u Novom Sadu, Filozofski fakultet

Reference

Anning, A., Cullen, J., Fleer, M. (2004). Early Childhood Education: Society and Culture. London: Sage Publications.
Bašić, J. (2012). Socijalno-emocionalno učenje i prevencija rizičnih ponašanja u okruženju predškolskih ustanova, U: Pehlić, I., Vejo, E., i A. Hasanagić (ur.) Suvremeni tokovi u ranom odgoju, (str. 495- 511), Zenica : Islamski pedagoški fakultet Univerziteta u Zenici.
Glavina, E., Višnjić-Jevtić, A. (2010). Prosocijalno i agresivno ponašanje kao prediktori stupnja prihvaćanja u skupini djece predškolske dobi, Zbornik radova sa skupa Nasilje među djecom i nad djecom, 27.-
29. studenog 2008.godine, (str. 131-138), Osjek : Filozoski fakultet, Društvo psihologa.
Jurčević-Lozančić, A. (2011). Teorijski pogledi na razvoj socijalne kompetencije predškolskog djeteta, Pedagogijska istraživanja, 8 (2), 271-281.
Katz, L. G., McClellan. D. I. (1999). Poticanje razvoja dječje socijalne kompetencije. Zagreb: Educa.
Klemenović, J. (2014). Perspektiva deteta u jednačini spremnosti za školu, Spremnost za školu u inkluzivnom kontekstu, (str.23-31), Novi Sad: Filozofski fakultet u Novom Sadu.
Marić-Jurišin, S. (2015). Implikacije ekoloških programa na socio- emocionalni razvoj dece predškolskog uzrasta iz perspektive održive zajednice – disertacija odbranjena (24.04.2015.) na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Novom Sadu
Petrović, J., Zotović, M. (2007). Prihvaćenost u grupi vršnjaka i emocionalna kompetencija dece preadolescentnog uzrasta, Psihologija, 40 (3), 431-445.
Potkonjak, N. i sar. (2008). Instrumenti za rad školskog pedagoga,
Beograd: Pedagoško društvo Srbije.